Każdy mechanik wie, że nieprawidłowe prowadzenie paska rozrządu to poważna sprawa. W najgorszym razie może ono być przyczyną przedwczesnego zużycia paska lub uszkodzenia układu (i kosztów). Dlatego też omówimy istotę tego problemu, poznamy jego przyczyny i zaproponujemy szereg praktycznych rozwiązań.
Dlaczego prawidłowe ułożenie paska rozrządu jest tak istotne
Pasek rozrządu, który zsuwa się z kół pasowych, choćby tylko częściowo, z pewnością ociera się o inne elementy. Jeśli trze o osłonę, plastik, z którego jest wykonana, zacznie się topić. Kontakt z każdą inną częścią będzie powodować ścieranie paska: krawędzie będą się strzępić, a pasek będzie coraz węższy. Tempo zniszczenia w pierwszej kolejności zależy od tego, jak bardzo prowadzenie paska jest nieprawidłowe, a w drugiej — od materiału, z którego są wykonane części mające kontakt z paskiem. Nie można także wykluczyć wzdłużnego przecięcia paska, które doprowadzi do zatrzymania pracy silnika.
Może się również zdarzyć, że prowadzenie paska będzie do tego stopnia nieprawidłowe, że w połączeniu z nieodpowiednim napięciem (zbyt niskim lub zbyt wysokim) spowoduje przegrzanie i uszkodzenie powierzchni roboczych zarówno samego paska rozrządu, jak i napinacza czy też koła pasowego.
Możliwe przyczyny nieprawidłowego prowadzenia paska
W większości przypadków nieprawidłowe prowadzenie paska jest spowodowane niewspółpłaszczyznowością. Zużyte elementy silnika, takie jak łożyska kulkowe, mają wpływ na właściwą pracę pompy wodnej lub napinacza; nawet zużyte elementy mocujące mogą z czasem przyczynić się do powstania niewspółpłaszczyznowości. Innymi słowy: zużyte części rozpoczynają reakcję łańcuchową, która oddziałuje na inne elementy, będąc często przyczyną poważnych (i kosztownych) problemów.
W niektórych silnikach nieprawidłowe napięcie paska może powodować problemy z jego prowadzeniem. W przypadku samochodów powypadkowych fakt, że pasek rozrządu jest zakryty, może utrudniać rozpoznanie prawdziwej przyczyny kłopotów do momentu powstania awarii.
Rozwiązywanie problemów: czyja to wina?
Jeśli pasek rozrządu po jednej stronie zaczyna błyszczeć — szklić się — można mieć pewność, że jego prowadzenie jest nieprawidłowe. Określenie przyczyny nie jest jednak łatwe. Występują dwa podstawowe typy niewspółpłaszczyznowości paska rozrządu: równoległa (wały napędowe i wały napędzane są ułożone równolegle, ale koła pasowe na tych wałach są ustawione w różnych płaszczyznach) lub kątowe (wały napędowe i wały napędzane nie są ułożone równolegle).
Niewspółpłaszczyznowość równoległą i kątową można łatwo sprawdzić przy użyciu sznurka lub linijki (jak na powyższym rysunku).