Modüler soğutma sıvısı hortumu arızasını anlama

22/11/2018

Otomotiv soğutma sistemleri, birçok hortumdan oluşmakta ve giderek daha fazla araç turbolu olduğu veya soğutma gerektiren akü grupları ile donatıldığı için, son yıllarda gitgide daha karmaşık hale gelmektedir. Günümüzde soğutma sıvısı hortumları, yalnızca soğutma sıvısını radyatörden motora ve tekrar geriye taşımaktan daha fazlasını yapar (geleneksel, tırtıllı soğutma sıvısı hortumları gibi): Modern "modüler" hortumlar, çeşitli bileşenlere ayrılırlar ve tipik olarak konnektör ve sensörlerle donatılırlar. Bu makalede, gittikçe daha yaygın hale gelen bu modüler hortum takımlarında arızaya yol açabilecek farklı yöntemleri tartışacağız.

Soğutma sıvısı hortumundaki arızaların en yaygın nedenleri

Normal hortumlar, çoğunlukla bir araç kaza yaptığında ve önde (radyatörde) hasar  olduğunda genelde hortum da zarar gördüğünden değiştirilirdi. Ancak soğutma sıvısı hortumlarının arızalanmasına yol açabilecek daha fazla neden mevcuttur. Yeni modüler hortumlarla birlikte, daha fazla değişim nedeni de ortaya çıkmıştır.

Geleneksel, kalıptan çıkma soğutma sıvısı hortumları gibi, modüler soğutma sıvısı hortumları da kaputun altında soğutma sıvısına ve sıcak-soğuk döngülere maruz kalır. Zaman içinde bu durum kauçuğun yumuşamasına, hortumun genişlemesine ve hortum duvarlarının incelmesine neden olarak kauçuk duvarlarda küçük iğne deliği sızıntılarına yol açar.

Ancak modüler soğutma sıvısı hortumlarına özgü olarak, hortumların farklı yönlere ayrılmasını sağlamak için kullanılan plastik T şeklinde veya Y şeklinde konnektörlerde bulunan ve küçük sızıntılara yol açmak yerine soğutma sıvısının hortum takımından dökülmesine neden olan çatlaklar vardır. Araçtaki konumu (sıcak ve soğuk döngülere ve motor titreşimine maruziyet) nedeniyle plastik zaman içinde kırılacak, konnektörler esneyecek ve nihayetinde kırılacak veya çatlayacak, dolayısıyla tüm takımda arızaya yol açacaktır.

Kolay montaj için modüler soğutma sıvısı hortumlarının ucuna takılan hızlı konnektörler de (teknisyenlerin hortumu montaj hattındaki yerine kolayca oturtabilmesini sağlar) sorunlara yol açabilir. Arabanızı çarptıysanız ve yalnızca radyatörün değiştirilmesi gerekiyorsa bu hızlı konnektörler, çekip çıkardığınızda hasar görmeleri muhtemel olduğundan, hala mükemmel bir durumda olsa bile hortumun yeniden kullanımını zorlaştırır. Bu nedenle, hortuma temas eden bir bileşeni değiştirmeniz gerektiğinde, muhtemelen her defasında buna uygun yeni bir hortum takımına da ihtiyacınız olacaktır.

1: Geleneksel eğimli hortumlarda olduğu gibi, yüksek sıcaklıklar ve sıvılara uzun süreli maruziyet, kauçuğun yumuşamasına, genişlemesine ve hortum arızalarına yol açmasına neden olacaktır. 2: Plastik konnektörler, motor titreşimi ve sirkülasyon halindeki soğutma sıvısının oluşturduğu baskı nedeniyle hassaslaşarak kırılmaya açık hale gelir. 3: Hızlı konnektörler; hortumlar genel soğutma sıvısı sistemi bakımı için çıkarıldığında bozulabilir.

1: Geleneksel eğimli hortumlarda olduğu gibi, yüksek sıcaklıklar ve sıvılara uzun süreli maruziyet, kauçuğun yumuşamasına, genişlemesine ve hortum arızasına yol açmasına neden olacaktır.
2: Plastik konnektörler, motor titreşimi ve sirkülasyon halindeki soğutma sıvısının oluşturduğu baskı nedeniyle hassaslaşarak kırılmaya açık hale gelir.
3: Hızlı konnektörler; hortumlar genel soğutma sıvısı sistemi bakımı için çıkarıldığında bozulabilir.

Ek olarak, sensörler ve diğer bileşenler de soruna yol açabilir. Örneğin bakım nedeniyle sensörü hortum takımından ayırdığınızda, zarar görmesi muhtemeldir. Su sızıntıları nedeniyle sensörler de zarar görebilir. Kısaca: Artık hortumlarda da, elektrik bağlantısında hasara yol açabilecek herhangi bir durum oluşabilir.

Son olarak; birçok modüler hortumun içinde, soğutma sıvısının akışını kontrol etmek üzere akış sınırlayıcılar ve yön valfleri bulunur. Bunlar açık veya kapalı durumda takılı kalabilir. Dolayısıyla, soğutma sıvısı radyatöre ve motora ulaşmıyorsa hortumun içinde bir şey takılmış olabilir. 

Üst ve alt radyatör hortumundan daha fazlasına bakın!

Modüler soğutma sıvısı hortumunu değiştirmek, genellikle bazı sorunlar teşkil eden geçirmeli/çıkarmalı bir yerleştirme işlemi gerektirir. Ancak sorun giderme sırasında üst ve alt radyatör hortumlarından daha fazlasına dikkat etmek çok önemlidir. Buna karşın, ısıtıcı hortumları da genleşme deposu hortumları ve radyatör tahliye hortumları gibi birçok modüler bileşen içerir.